Solarni paneli zimi, proizvode li dovoljno energije u Srbiji?

10/18/2025

Da li solarni paneli rade tokom zime?

Jedno od najčešćih pitanja koje postavljaju oni koji razmišljaju o ugradnji solarnih panela glasi: da li solarni paneli uopšte proizvode struju tokom zime?
Odgovor je – da, ali u manjoj količini nego leti.

Solarni paneli ne koriste toplotu sunca već svetlost. To znači da i kada je hladno, oblačno ili maglovito, paneli i dalje proizvode električnu energiju sve dok do njih dopire sunčeva svetlost. Ipak, zbog kraćih dana i manjeg broja sunčanih sati, količina proizvedene energije je niža u odnosu na proleće i leto.

U proseku, solarni sistemi u zimskim mesecima proizvode između 25% i 40% energije koju generišu u letnjem periodu. Iako je proizvodnja manja, ona i dalje značajno doprinosi smanjenju potrošnje struje iz mreže i ukupnih troškova domaćinstva.

Koliko solarni paneli proizvode zimi u Srbiji

Srbija ima solidan solarni potencijal. Prosečna godišnja količina sunčeve energije kreće se od oko 1.200 kWh/m² u severnim delovima zemlje, do oko 1.550 kWh/m² na jugu.
Tokom zimskih meseci, prosečna dnevna proizvodnja solarne elektrane u Beogradu iznosi približno 1,7 kWh po instaliranom kilovatu snage, dok leti dostiže i do 6,9 kWh dnevno.

Na primer, kućna solarna elektrana od 5 kW može tokom decembra i januara proizvesti između 150 i 250 kWh mesečno, u zavisnosti od orijentacije krova, nagiba i broja sunčanih dana. To možda nije dovoljno da pokrije sve potrebe domaćinstva, ali značajno smanjuje ukupnu potrošnju.

Kako optimizovati rad solarnih panela zimi

Da bi solarni paneli tokom zime radili što efikasnije, potrebno je obratiti pažnju na nekoliko tehničkih detalja:

Pravilan nagib i orijentacija
Tokom zime sunce je niže na horizontu, pa je preporučeni nagib panela veći — oko 55° do 60°, sa orijentacijom prema jugu. Tako se maksimalno iskorišćava niska putanja sunčevih zraka.
Redovno čišćenje od snega i prljavštine
Tanki sloj snega obično brzo sklizne sa panela, ali ukoliko se zadrži, može privremeno smanjiti proizvodnju. Dovoljno je lagano očistiti površinu mekom četkom ili pustiti da sneg sam sklizne tokom toplijih sati.
Kvalitetna oprema
Moderni solarni paneli visokog kvaliteta rade i pod difuznim svetlom (kroz oblake). Zbog toga čak i oblačni zimski dani mogu dati stabilnu, iako manju, proizvodnju.
Bez senčenja
Tokom zime, zbog nižeg ugla sunca, senke zgrada i drveća mogu više uticati na proizvodnju nego leti. Zato je važno da paneli budu postavljeni na delu krova koji ima najviše direktnog osvetljenja.

Isplativost solarnih panela tokom zime

Iako je proizvodnja tokom zimskih meseci manja, solarni sistemi u Srbiji i dalje imaju smisla. Razlog je jednostavan — zimski period traje kraće, dok tokom proleća, leta i jeseni paneli proizvode višak energije koji može pokriti troškove iz zimskog perioda.

Kada se posmatra godišnji zbir proizvodnje, isplativost solarne elektrane u Srbiji ostaje stabilna. Dobro dimenzionisan sistem može pokriti i do 70% godišnje potrošnje domaćinstva. Čak i ako se tokom zime koristi više energije iz mreže, ukupna ušteda tokom godine i dalje ostaje značajna.

Zaključak

Solarni paneli u Srbiji proizvode električnu energiju i tokom zime — ali u manjem obimu nego tokom letnjih meseci. Ipak, i ta smanjena proizvodnja ima važnu ulogu: smanjuje troškove električne energije, doprinosi energetskoj nezavisnosti i čini sistem isplativim na godišnjem nivou.

Zima, dakle, nije period kada solarni paneli “ne rade”, već vreme kada uz pravilno dimenzionisan i kvalitetno ugrađen sistem i dalje ostvarujete značajne uštede.